کشت گندم
گندم به دلیل تقاضای زیاد و بالا، دردسر و ضرر و آفت کم در میان انواع محصولات کشاورزی از اهمیت و محبوبیت بسیار و خاصی برخوردار است. که در ادامه به معرفی و توضیح بیشتر آن، شرایط مناسب کشت گندم،فرآیند کشت، روش های برداشت، نکات مهم و... میپردازیم.
اهمیت کشت گندم :
گندم هم از لحاظ غذایی، هم کشاورزی و هم اقتصادی از مهم ترین محصولات به شمار می آید. گندم از این لحاظ دارای ارزش غذایی بالایی است که حدود 25 درصد سطح کشت زراعی دنیا را در بر می گیرد و جزو مواد اصلی و مهم در غذاهای روزانه ما محسوب میشود. چرا که ترکیبات گندم شامل هیدرات های کربن یا همان نشاسته و پروتئین است که به این دلیل جزو تغذیه های مناسب برای انسان به شمار میرود و انرژی و کالری مطلوبی را در خود داراست.
شرایط کشت گندم:
آماده سازی زمین:
گندم در هر نوع خاکی قابل کشت می باشد ولی بهترین نوع خاک برای کشت گندم، خاک لومی می باشد. همچنین زهکشی از عوامل مهم به شمار میرود که باید دارای چیدمان مناسب باشد. از دیگر شرایط مهم زمین برای کشت گندم، این است که خاک قلیایی و یا اسیدی نباشد و ph آن باید بین 5 تا 7 باشد. بعد از آن آماده سازی درست زمین مهم است. چرا که شخم زدن درست زمین باعث از بین رفتن علف های هرز و رطوبت مناسب و تماس خوب بذر و خاک میشود.
زمان مناسب:
بهترین زمان برای کشت گندم پاییزه و یا زمستانه در فصل پاییز و اوایل زمستان است؛ که به 180 تا 250 روز زمان نیاز دارد. و برای گندم بهاره بهترین زمان، فصل بهار است که به 100 الی 130 روز برای رشد نیاز دارد.
آبیاری گندم:
سیستم آبیاری برای کشت گندم با توجه به نوع منطقه و زمین متفاوت است؛ و با سیستم های آبیاری متفاوتی میشود گندم را کشت کرد ولی در حالت کلی سیستم های آبیاری بارانی و قطره ای مقدار آب کمتری نسبت به بقیه سیستم ها مصرف میکنند و مناسب تر هستند.
نیاز غذایی گندم:
نیاز های غذایی بسته به نوع آن، یعنی گندم دیم یا گندم آبی متفوت است ولی از مراحل مهم به شمار میرود و باید قبل یا همزمان با کشت گندم با مواد مناسب انجام شود. که در این زمینه میتوانید از متخصصان و یا افراد با تجربه کمک بگیرید.
انواع گونه های گندم:
گندم از لحاظ متفاوتی دسته بندی میشود که ما در ادامه از لحاظ غذایی و از لحاظ اقلیمی دسته بندی های آن را معرفی میکنیم. از لحاظ تامین غذا سه گونه گندم کشت میشود که عبارتند از:
گندم معمولی:
این نوع گندم که بهترین نوع گندم برای تولید نان در جهان به شمار میرود و اهمیت زیادی را داراست که در مناطق مختلف جهان کشت و تولید میشود.
گندم دوروم:
این نوع از گندم بیشتر برای تئلید ماکارانی و در برخی موارد برای تولید نان نیز استفاده میشود.
گندم اسپالتا:
این گونه در مقیاس نسبتا کوچک و برای تامین غذای حیوانات و در بعضی موارد به عنواتن یک غله در مناطق کوهستانی اروپا کشت میشود. اگر بخواهیم انواع گونه های گندم را در ایران و با توجه به شرایط اقلیمی بررسی کنیم، به دلیل تنوع اقلیمی میتوان گفت که بر اساس 4 اقلیم زراعی آبی انجام میشود که عبارتند از:
گرم و مرطوب سواحل خزر:
این اقلیم شامل استان های شمالی ایران از جمله مازندران، گیلان، گلستان و قسمت هایی از اردبیل میشود. که با توجه به حاصلخیز بودن خاک و بارندگی زیاد که متوسط آن بین 350 تا 1000 میلی متر در سال است، برای کشت انواع گندم از جمله: چمران، زاگرس، تجن و... مناسب است.
معتدل فلات مرکزی:
اقلیم معتدل استان های تهران، اصفهان، یزد، قسمت هایی از استان فارس، لرستان و کرمانشاه را در بر می گیرد. که شرایط آب و هوایی این نوع اقلیم به دلیل نزدیکی با کویر متغیر است. ولی در حالت کلی شرایط بارندگی سالانه در ماطق کویر صفر و در ارتفاعات بین 200 تا 300 میلی متر است که ارقام گندم متداول با تیپ رشد بهاره در این اقلیم عبارتند از: مرودشت، پیشتاز، مهدوی، روشن و ...
گرم و خشک جنوب:
این اقلیم نواحی جنوبی ایران که شامل استان های خوزستان، هرمزگان، نواحی جنوبی استان فارس، لرستان، کرمان، کهگیلویه و بویر احمد و بخش هایی از خراسان جنوبی است را در بر می گیرد. که به دلیل داشتن آب و هوای گرمسیری با تابستان های طولانی و گرم و زمستان های ملایم میزان بارندگی کمی با متوسط 40 تا 200 میلی متر را دارند و برای ارقام گندمی که با تیپ بهاره مناسب هستند عبارتند از: چمران، هیرمند، کویر، هامون و ...
سرد کوهستانی:
این اقلیم استان های آذربایجان غربی و شرقی، کردستان، همدان، چهارمحال و بختیاری، بخش هایی از خراسان شمالی و اصفهان را در بر میگیرد. در این نواحی تفاوت بسیاری به لحاظ آب و هوا و خاک وجود دارد. در حالت کلی متوسط بارندگی سالانه بسته به ارتفاع منطقه بین 200 تا 1800 میلی متر است و ارقام قابل کشت در این نوع اقلیم بر اساس تیپ رشد زمستانه عبارتند از: زرین، توس، شهریار، سایونز و...
همانطور که ذکر شد، کشت گندم یکی از مهم ترین و پر سود ترین محصولات کشاورزی است که در شرایط مختلفی نیز میتواند انجام شود ولی با این حال باید توجه داشت که در انتخاب شرایط کشت آن دقت بسیاری کرد تا محصول مناسبی را برداشت کنیم.
